دانستنی های علمی:
“گالگا” در طب سنتی بسیاری از کشورهای اروپایی به عنوان گیاهی که باعث کاهش قند خون می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه نیز باعث تحریک تولید شیر در مادران شیرده می شود. از اینرو در بسیاری از کشورها به همین منظور مورد استفاده قرار می گیرد و نام “علف شیر” یا “علف شیرآور” را برای آن انتخاب کرده اند.
مواد مؤثره موجود در پیکر رویشی این گیاه، قند خون را کاهش می دهد و برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف این گیاه نه تنها سبب افزایش متابولیسم گلوکز می شود بلکه در سوخت و ساز چربی ها و پروتئین ها مؤثر است.
به لحاظ استفاده دارویی از گالگا، این گیاه در سطوح کم و بیش وسیعی در کشور ما کشت می شود.
خصوصیات گیاهشناسی:
گالگا گیاهی علفی، چندساله و متعلق به تیره پروانه آسا است. منشأ اصلی پیدایش این گیاه نامشخص است ولی این گیاه در مرکز، غرب و جنوب اروپا گسترش زیادی دارد. از اینرو، برخی محققان، اروپا را منشأ این گیاه می دانند.
ساقه گالگا مستقیم، توخالی و ارتفاع آن بین 40 تا 100 سانتیمتر متفاوت است. برگ ها متناوب و چندبرگچه ای است. تعداد برگچه ها 11 تا 17 عدد است. برگچه ها نیزه ای یا بیضوی شکل به طول 1.5 تا 4 سانتیمتر می باشد. سطح زیرین برگچه ها، روشن تر از سطح رویی آن می باشد.
گل ها به صورت مجتمع در انتهای ساقه اصلی و انشعاب های جانبی آن ظاهر می شود. ساقه گلدهنده بلند و پوشیده از گل می باشد. طول ساقه گلدهنده 2 تا 4 سانتیمتر است. در برخی شرایط اقلیمی طول آن به 10 سانتیمتر نیز می رسد. گل ها کوچک، رنگ آن بنفش مایل به ارغوانی و به ندرت سفیدرنگ می باشد.
گل ها اواخر بهار (خرداد) ظاهر می شوند. تعداد پرچم ها 10 عدد است که مادگی را احاطه می کنند. مادگی دارای یک برچه و چند تخمک بوده و میوه آن نیام است.
ریشه این گیاه ضخیم است و حاوی انشعاب های فراوان می باشد که بطور عمودی در خاک فرو می رود.
میوه گالگا غلاف دارد و طول آن 2 تا 4 سانتیمتر و ضخامت آن 2 تا 3 میلیمتر است. داخل میوه تعدادی دانه به رنگ قهوه ای روشن وجود دارد. طول دانه 4 تا 4.8 میلیمتر و ضخامت آن 1 تا 1.5 میلیمتر است. دانه بسیار محکم است و در طول آن یک شیار کم و بیش عمیق وجود دارد.
شرایط محیط رشد:
بذر گالگا در دمای 5 تا 25 درجه سانتیگراد جوانه می زند. دمای 35 درجه سانتیگراد مانع از سبز شدن بذر می شود.
گالگا در خاک های عمیق و مرطوب به خوبی می روید. کشت این گیاه در خاک های سنگین مناسب نیست و باعث کاهش عملکرد پیکر رویشی می شود. آب ایستایی باعث خشک شدن گیاهان می شود. چنانچه از خاک های اسیدی برای کشت گالگا استفاده شود، مقداری آهک به آن اضافه می گردد.
بررسی ها نشان می دهد گالگا با شرایطی که تغییرات روزانه درجه حرارت زیاد باشد، به خوبی سازگار نمی شود. دمای 25 درجه سانتیگراد در روز و دمای 22 درجه سانتیگراد در شب، اثر مطلوبی در افزایش عملکرد پیکر رویشی گیاه دارد.
گالگا را باید با غلات و گیاهان وجینی (چغندر و سیب زمینی) کشت کرد. کشت توأم گالگا با جودوسر توصیه می شود و باعث افزایش عملکرد هر دو محصول می شود. پس از برداشت گالگا زمین از مقدار مناسبی ازت برخوردار می باشد و می توان اقدام به کشت گیاهانی کرد که به ازت نیازمندند.
تکثیر:
تکثیر این گیاهان از طریق کشت بذرهای آنها صورت می گیرد. بذرها بطور مستقیم در زمین اصلی به صورت ردیفی کشت می شوند. پس از کشت، انجام غلطک مناسبی، باعث تراکم بخشیدن به بستر سطحی خاک می شود. بلافاصله پس از کاشت باید زمین را آبیاری کرد.
اواسط فروردین زمان مناسبی برای کشت گالگا در زمین دائمی است. فاصله ردیف ها 25 تا 30 و فاصله دو بوته در طول ردیف، 25 سانتیمتر توصیه می شود. بذر مصرفی برای هر هکتار زمین، 30 تا 35 کیلوگرم با کیفیت مطلوب است.
