دانستنی های علمی:
گیاه “چای کوهستان” یا “میوه چای شرقی” گیاهی از خانواده اریکاسه و بومی شمال شرقی آمریکای شمالی و جنوب آلاباما است.
خصوصیات گیاهشناسی:
این گیاه به صورت درختچه ای کوچک که ارتفاع آن تا حدود 10 تا 15 سانتیمتر می رسد رشد می کند.
برگ های این گیاه همیشه سبز، بیضوی یا تخم مرغی شکل، به طول 2 تا 5 سانتیمتر و عرض 1 تا 2 سانتیمتر بوده که دارای عطر مشخصی می باشد.
گل ها زنگوله ای شکل، به طول 5 میلیکتر، سفید رنگ و به صورت منفرد یا خوشه ای دیده می شوند. این گل ها هرمافرودیت بوده (دارای اندام های نر و ماده روی یک گل) و گرده افشانی آن توسط حشرات صورت می گیرد. این گیاه، گیاهی خودگرده افشان می باشد.
میوه های این گیاه شبه سته بوده که در حقیقت یک کپسول خشک هستند که توسط یک نهنج گوشتی احاطه شده اند. این میوه ها حدود 6 تا 9 میلیمتر نیز قطر دارند.
گل ها از جولای تا آگست تشکیل شده و بذرها از اکتبر تا دسامبر می رسند.
شرایط محیط رشد:
نیاز به خاک هایی با بافت سبک تا متوسط دارد. همچنین می تواند در خاک های فقیر از نظر مواد غذایی نیز رشد کند. در خاک هایی با پی اچ اسیدی تا خنثی رشد می کند. همچنین می تواند در خاک های بسیار اسیدی نیز پرورش یابد.
این گیاه خاک های مرطوب را ترجیح می دهد ولی در خاک های خشک نیز رشد کرده و به شرایط خشکی مقاوم است.
از نظر نیاز نوری به سایه کامل یا شرایط نیمه سایه در زیر درختان جنگلی نیاز دارد.
میوه های این گیاه در برابر سرمای زمستان مقاوم است. و جزو معمود گیاهانی است که برگ های آن در سرمای زمستان سبز و شاداب باقی می ماند.
این گیاه معمولاً در آتش سوزی های جنگل از بین می رود اما در صورت آتش سوزی کم یا ملایم، ممکن است برگ ها و ریزوم های این گیاه آسیبی نبینند و به رشد خود ادامه دهند.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:
میوه های این گیاه دارای به عنوان میوه چای، مصرف خوراکی دارند. این میوه ها دارای طعمی مشابه طعم نعناع هستند.
همچنین از میوه های این گیاه به عنوان طعم دهنده بستنی ها در نواحی که این گیاه می روید، استفاده می شود.
برگ ها و شاخه های این گیاه نیز به عنوان یک دمنوش مانند چای مصرف خوراکی دارند. برای افزیش میزان اسانس برگ ها، آنها را تحت عمل تخمیر به مدت حداقل سه روز قرار می دهند.
این گیاه در نواحی از آمریکا که بومی آنجاست در برخی قبایل به عنوان گیاهی دارویی برای درمان زخم ها و جراحات نیز کاربرد دارد.
اسانسی که از برگ های این گیاه استخراج می شود حاوی متیل سالیسیلات بوده که ارتباط نزدیکی با آسپرین دارد. این گونه ی گیاهی یکی از منابع غنی از متیل سالیسیلات محسوب می شود.
برگ های این گیاه، مسکن، قابض، معطر، ضدنفخ، ادرارآور، قاعده آور، محرک و مقوی هستند.
آفات و بیماری ها:
از بیماری هایی که این گیاه را آلوده می سازد می توان به کپک سیاه، سفیدک پودری و گال برگی اشاره کرد.
تکثیر:
گیاه میوه چای شرقی اغلب به وسیله ریزوم های طویلش تکثیر می شود. این ریزوم ها حدود 20 تا 30 میلیمتر در خاک طول دارند. زیرا به صورت طبیعی در خاک به صورت سطحی قرار دارند و رشد می کنند.
روش دیگر تکثیر این گیاه، کشت بذرهای آن است. این بذرها برای جوانه زنی نیاز به 4 تا 10 هفته سرمادهی دارند. پس از آن بذرها در دمای 20 درجه سانتیگراد به مدت 1 تا 2 ماه به خوبی جوانه خواهند زد. ولی نشاها ممکن است دچار مرگ گیاهچه شوند. بنابراین مراقبت های لازم از نظر نیاز آبی و دمایی برای آنها باید فراهم گردد.
تهیه ی قلمه های چوب نیمه سخت به طول 3 تا 6 سانتیمتر و کشت و ریشه دار کردن آنها در طی ماه های جولای تا آگست در گلخانه می تواند یکی دیگر از روش های تکثیر آنها باشد.
