خصوصیات گیاهشناسی:
ریحان آفریقایی یا ریحان وحشی یکی از گونه های جنس Ocimum می باشد. این گیاه بومی آفریقا است و همچنین در ماداگاسکار، جنوب آسیا، اندونزی، هاوایی، مکزیکو، پاناما، هندوستان، برزیل و بولیوی نیز یافت می شود.
ریحان آفریقایی گیاهی چندساله و بوته ای با ساقه هایی نرم به ارتفاع حدود 2 متر می باشد. برگ ها متقابل، تخم مرغی – نیزه ای، دارای کرک های متعدد بر روی هر دو سطح برگ می باشند. حاشیه برگ ها اغلب دندانه دار است.
گل ها در گل آذین های سنبله ای قرار دارند. گل آذین ها به صورت انتهایی، ساده یا مرکب هستند. گل ها کوچک و به رنگ ارغوانی می باشند.
این گونه از ریحان در مقایسه با ریحان اروپایی یا معمولی، برگ های بزرگتری دارد. اسانس این ریحان محتوی 55 تا 70 درصد متیل کاویکول و 30 تا 40 درصد کامفور است.
شرایط محیط رشد:
نیازهای اکولوژیکی ریحان شباهت زیادی به نیازهای اکولوژیکی مرزنگوشتر دارد. ریحان در طول رویش به هوای گرم و تابش نور کافی نیاز دارد. درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی بذر 18 تا 20 درجه سانتیگراد است. این گیاه به سرما بسیار حساس است. در طول رویش به آب کافی نیاز دارد. به طوری که از بدو سبز شدن بذر تا برداشت پیکر رویشی به 500 تا 550 میلیمتر بارندگی (آبیاری) نیاز دارد.
گونه های مختلف جنس ریحان در طول رویش به 1500 ساعت روشنایی نیاز دارد. همچنین به مواد و عناصر غذایی کافی نیازمند است. خاک مناسب برای کاشت این گیاهان، خاک هایی با بافت متوسط یا خاک های لوم شنی با مقادیر فراوان ترکیبات هوموسی است.
گونه ریحان آفریقایی نسبت به گونه ریحان معمولی یا بایبلیکوم، در طول رویش به حرارت بیشتری (3000 تا 4000 روز درجه) نیاز دارد.
نیاز ریحان به پتاس بسیار زیاد است. پتاس نقش عمده ای در افزایش عملکرد پیکر رویشی و همچنین افزایش عملکرد اسانس دارد. همچنین کودهای حیوانی پوسیده نیز نقش عمده ای در افزایش عملکرد پیکر رویشی و اسانس آن دارد.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:
از ریحان به عنوان گیاه دارویی، ادویه ای و همچنین به عنوان سبزی تازه استفاده می شود.
ریحان در اکثر فارماکوپه ها به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شده است. مواد مؤثره پیکر رویشی این گیاه اشتهاآور است و برای معالجه نفخ شکم و کمک به هضم غذا استفاده می شود. از این گیاه برای معالجه برخی ناراحتی های قلبی و همچنین برای مداوای بزرگ شدن طحال می توان استفاده کرد.
اسانس این گیاه خاصیت ضدقارچی و ضدباکتریایی دارد. از این اسانس در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز استفاده می شود.
تکثیر:
کاشت و تکثیر ریحان توسط بذر و به روش مستقیم و غیرمستقیم صورت می گیرد. به نظر می رسد که بذرهای ریحان آفریقایی برای جوانه زنی بهتر، نیاز به نور خورشید دارند.
